Di ser qetilkirina rojnamevan, rewşenbîr û nivîskarê Kurd Musa Anter (Apê Musa) re 31 sal derbas bûn. Mûsa Anter di 20ê Îlona 1992an de li Amedê hat qetilkirin. Kujer û qesas nehatin dîtin û dosyaya qetlîamê par bi hinceta demborîyê hat betalkirin.
Mûsa Anter di sala 1920an de li gundê Zivingê girêdayî Nisêbîna navçeya Mêrdînê di nava şert û mercên nebaş de hatiye dinyê. Bavê wî hê zarok bû mir. Navê bavê wî Anter bû navê malbata paşê. Bi diya xwe re mezin bû. Dibistana seretayî li Mêrdînê li dibistana şevînî xwend. Ev dibistanên nû yên şevînî ji bo baştir piştgirîkirina zarokên ku di şert û mercên xerab de mezin bûn tedbîrek nû bû. Dibistana navîn û amadeyî li Edeneyê xwend û heta sala 1941 li wir ma. Mûsa Anter piştre ji aliyê dewletê ve bi çend xwendekarên bijarte re şandin dibistana şevînî ya Stenbolê. Di dema xwendina xwe ya felsefeyê de gelek xwendekarên Kurd nas dike. Di nav wan de sekreterê giştî yê Partîya Karkerên Tirkîyê Tarık Ziya Ekinci, damezrînerê Partîya Türkiye Milli (Partiya Netewî ya Tirkîyê) Yusuf Azizoglu û damezrînerê Partîya Demokrat a Kurdistanê-Tirkîye Faîk Bucak jî hebûn. Paşê ji felsefeyê derbasî hiqûqê bû. Di 11ê Kanûna 1944an de bi keça karsazê mezin Abdurahim Zapsu re zewicî û du kur û keçek wî çêbû. Xebatên wî yên siyasî li zanîngehê dest pê kir. Ew ji bûyerên derveyî îlhama xwe girt. Di salên 1950î de ji Yêrêvanê û Qahîreyê weşanên radyoyê bi Kurdî hebûn. Lê ji bo Musa Anter a girîngtir şoreşa 1958an a Iraqê û vegera Mistefa Barzanî ji sirgûnîya Sovyetê bû.
Anter bû edîtorê çend kovarên ku li ser pirsgirêka Kurd diaxivîn, di nav wan de Îleri Yurt li Amedê. Îleri Yurt kovara yekemîn bû ku bi dehan salan li ser Kurdan rawestiya. Ji ber nivîsên wî yên di rojnameya Îlerî Yurt de gelek caran lêpirsîn li ser wî hat kirin. Weşana helbesta Qimil a ku bi Kurdî hat weşandin, bi taybet bala hêzên hiqûqê kişand. Çapemenîya dewletê weşandina helbesta bi Kurdî rexne kir. Lê belê di dema dozê de ji alîyê tevgera Kurd ve gelek sempatî û piştevanî bi dest xist. Di dema dozê de sempatîzan li derveyê dadgehê kom bûn û piştgirî dan wî. Di 17ê Kanûna Pêşîn a 1959an de tevî 48 kesên din hat girtin. Di destpêkê de her 49 girtî bi darvekirinê re rû bi rû man. Lê ji ber metirsîya îhtîmala xwepêşandanên ji derve, şeş mehan di girtîgehê de man. Ev pêvajoya 49an bû sedem ku raya giştî ya li ser pirsa Kurd bilind bike. Mûsa Anter di girtîgehê de pirtûka xwe ya yekem bi navê Birîna Reş nivîsî. Di sala 1961/62an de kovara bi zimanê Kurdî û Tirkî Dicle-Firat li Stenbolê derdixe. Di sala 1960an de tev li Partîya Karkerên Tirkîyê dibe. Diviyabû di hilbijartinên sala 1965an de bibe namzed, lê ji ber tengasîyên aborî Mûsa Anter nekarî bibe namzet. Di sala 1971ê de dîsa tê girtin û di zindana leşkerî ya Diyarbekirê de dimîne. Di sala 1976an de vedigere gundê xwe û heta sala 1989an li wir dijî. Di sala 1979an de Anter dîsa tê girtin. Di dawîyê de vegerîya Stenbolê û jdi kovarên Kurdî yên wek Welat, Ülke (Niştiman), Özgur Gündem (Rojeva Azad) û Özgur Ülke (Niştimanê Azad) de nivîsî. Li Stenbolê hev-sazkarê HEP ya alîgirê Kurdan, pêşengê DTP û Enstîtuya Kurdî ya Stenbolê bû.
Di sala 1991ê de Anter di fîlmê Mem û Zîn de cîh girt, ku piştî rakirina qedexeya zimanê Kurdî li Tirkîyê yek ji yekemîn fîlmên Kurdî ye. Di 20ê Îlona 1992an de li Amedê ji otêlekê hatiye derxistin û tê gulebarankirin.
Hinekl ji pirtûkên Mûsa Anter ev in
Birîna Reş, 1959, Weşanên Ararat.
Ferhenga Kurdî (Ferhenga Kurdî) – Stenbol, 1967
Bîranînên Min, Cild 1 – Stenbol, 1991
Bîranînên Min, Cild 2 – Stenbol, 1992
Çinara Min (Dara Çinarê Min) – Stenbol, 1999
