Îran plan dike ku ceribandina teqemeniyên nukleerî ji nû ve dest pê bike
Hat ragihandin ku Îran bernameya xwe ya çekên nukleerî, di nav wan de zengînkirina uranyumê ya di asta bilind û pêşxistina mûşekan de, di nav nîgeraniya navneteweyî de pêş dixe.
Li gorî raporteke taybet ku li ser zarê karbidestên Îranî roja Çarşemê ji alîyê Iran International ve hat weşandin, Îran bernama xwe ya çekên navokî ya veşartî pêş dixe û wê nêzîkî şiyana çêkirina bombeya navokî dike.
Sê çavkaniyên serbixwe li Îranê, ku ji ber hestiyarbûna wan agahiyan nenaskirî ne, ji Îran International re ragihandine ku Komara Îslamî ya Îranê di bernameya xwe ya navokî de pêşketineke berçav bi dest xistiye.
Raporê destnîşan kir ku ev yek ji nû ve avakirina Rêxistina Nûjenî û Lêkolînên Berevaniyê (SPND), girtina Muhemed Îslamî wek serokê Rêxistina Enerjiya Atomê ya Îranê, û ji nû ve destpêkirina ceribandinên ji bo hilberîna teqemeniyên bombeyên navokî pêk tê.
Bi salan e, ajansên îstixbarata Amerîkî îdia dikin ku Îran beşdarî çalakiyên sereke yên pêwîst ji bo pêşxistina amûrek navokî ya ceribandinê nebûye.
Li gorî rapora Îran Internationalê, Rêvebirê Îstixbarata Neteweyî ya Îranê di rapora sala 2024`an de ku di meha Tîrmehê de hat weşandin, amaje bi guherînekê di vê nirxandinê de kir û destnîşan kir ku Îranê “çalakiyên ku ji bo hilberîna alaveke nukleerî bi îradeya xwe baştir dike, pêk aniye.” “
Her wiha parlemana Îranê vê dawiyê pêşnûmeqanûnek ji bo jinûveavakirina SPND pejirand û serxwebûna darayî da wê û ji çavdêriya Dezgeha Kontrolkirina Netewî hate dûrxistin. Ev nûavakirin rê dide SPND ku bi otonomiya zêde tevbigere, xebata xwe ya li ser teqemeniyên nukleerî di bin çavdêriya Rêberê Bilind Ayetullah Alî Khamenei de bidomîne.
Di 20ê Çile de, Supaya Pasdaran a Şoreşa Îslamî (Pasdaran) satelaytek bi bikaranîna sotemeniya zexm û hilgireke sê qonax ve avêt, ku bû sedema rexneyên Almanya, Brîtanya û Fransayê ji ber nîgeraniya li ser bikaranîna teknolojiya mûşekên balîstîk ên dûravêj.
Ji dema vekişîna Amerîka ji Plana Berfireh a Çalakiya Hevbeş (JCPOA), Îranê asta zengînkirina uranyumê ji %60 zêde kiriye û têra maddeyên ku bi potansiyel ji bo hilberîna gelek bombeyên navokî di demeke kurt de were bikar anîn, zêde kiriye.
Rapor her wiha bal kişand ser tevlêbûna domdar a Saîd Borcî, pisporê teqemenî û metalan ku bi Wezareta Parastinê ve girêdayî ye, di pêşxistina teqemeniyên nukleerî de. Li gel kesayetên din ên sereke, Borcî di bernameya çekên navokî yên Tehranê de, ku di bin çavdêriya General Reza Mozaffarinia, serokê niha yê SPND de dimîne, rolek girîng dileyize.
