Bûyerên li herêma Kurdistanê û ÎNGLÎZ..

28/11/2021

Dr.Ekrem Onen

Berya hertiştî divê bêjim daxwazê xwendevanan daxwazê rewanê. Lê nuha destpêkirina van bûyerana di vê demêde Înglîza bi destê medya û hêza siyasî ku li ser navê Kurda ku bi teybet li herêma Silêmanîyê ava kirina û ew finanse dikin ev daxwazê xwendevana ya rewa manîpule dikin û hyber atacka pêktînin. Ne belasebeye serokê gurûba li parlementoya Kurdistanê ku temsîla bejewendîyên Înglîzan dike hat nav xwepêşandana li Silêmanîyê û li wir di TV xwede bang li xelkê kir derkevîn xwepêşandana li hember hukûmeta Kurdistanê.

Ez dizanim li welatên şerqê teorîyê konspiration (komplo) pir populere, ú gelek nuha buyerên dibin bi torîyê konspiration di nirxînin, divê siysetvanê Kurd xwe ji teorîyê konspirationa bi durxin û van bûyerana rast bi nirxînin, ev projeye û proja Înglîzaye, teybet piştî biryara ku pêşmerge vegeryan Kerkûkê destpêka van buyerana balkêşe? Heger hukûmeta herêmê pêşî li van destdirêjîya nava herêma Kurdîstanê negrin dikarin Cyber atacka jî pêk bînin. Di 2017 de min li BasNewsê de nivîsî bû ku hukumeta herêma Kurdistanê û Medya Kurdî divê bi kontrpropaganda li hember Medya ku Înglîz li Kurdistanê finanse dike bi sekine bi teybet Medya ku înglîz finanse dike û hêza siyasî li parlementoya Kurdistanê ku berjewendîyê Înglîzan di parêze genc ji bo xwe kirine armanc ku wan manipule bikin ku hyber atacka pêk bînin ú li hember hukumeta herêmê û YNK propaganda dikin. Vêya venaşêrin vekîrî bang li xelkê dikin derkevin xwepëşandana û tevlihevîyê bikin, yê li medya dinerin vêya baş dibînin,ilmekî mezin ji vêya re ne lazime.

Li vir rexna mezin li hukumeta herêma Kurdistanê ewe ku nikaribûn bi yasayî û bi rêya Medya xwe kontrpropaganda bikin ku genc manipule ne bin, her weha daxwaz û dilgiranîya hemwelatîyên Kurd piştguh kirin ku bu sebebê xêrnexwazê Kurdan vêya manîpule bikin. Em dizanin xwendevana berya salekê disa nerazîbûna rewşa xwe anîbûn ziman lê diyare hukumeta Kurdistanê piştguh kir. Em dikarin bêjin ev berdewamîya rêze bûyerên berya 2017 ye. Xêrnexwazê Kurdan bi teybet Înglîz stratejîya wana 100 salê dawî li ser dijberîya desthilatîya Kurdan ava bûye,her weha mimare ku Kerkûk nebe bajarekî Kurdistanî Înglîzin, ji ber înglîz nuha jî xwe wek xwedîyê ìraq dizane û dixwaze dîsa İraqê wek berê bixe bin kontrola xwe herçuqas fiilî ne wehabe jî bes mentalîteta wan a kolonyalîst nehatîye guhertin, min berya buyerên 2017 di BasNewsê de gelek nivîs li ser vêya nivîsî, wê demê ji bo gelek kesan wek Fantazî dihat, piştî 3 salan Ku birêz Mesûd Barzanî pirtuka xwe belav kir û behsa wan buyerana bi dokument kir, gelek dostan ji min re gotin tiştên di pirtûkê de hene te berya 3 salan bi teferuat nivîsî.

Armanc ji van buyerana Hyber atackin, cih li hukumeta herêma Kurdistanê teng bikin, û Yekîtîya Niştimanî Kurdistan (YNK) ji hev belav bikin (di derbarê YNK de heta derecakê gîhan armanca xwe, nuha YNK kirin wek noka li kevir keve) YNK ji hev xistin, ew hevdu jehrdadayî kirina nava YNK jî perçakî vê proja înglîza bú ku YNK bikin dujminê hev ku bi kêmayî nehêli herêma Silêmanî li gel hukumeta herêma Kurdistanê bin. Ji ber hebûna hukumeta herêma Kurdistanê nahêle projê Înglîzan li Îraqê pêk were, buyerên nava YNK berya demekê jî perçakî vê projê bû, min derheqê wê de nivîsî bû, înglîzan dixwestin total istixbarata YNK bixin kontrola xwe, bi serneketin ji ber wê ji ew bobelata anîn serê YNK. Ev bûyer nasekinin,heger demkî bisekine jî înglîz wê Kurda rehet bernedin wê her Hyber atacka bikin ji bo bikaribin li Kurdistanê rewşa “şoreşek rengînî” amade bikin ku hukumeta herêma Kurdistanê hilweşînin. Her weha di van bûyerande gelek dewlêt ú xêrnexwazê Kurda bi teybet Îran jî aktiv tevdigere.

Nuha Înglîz li herêma Rojhilata nêzîk û navîn pir aktîvin. Divê Kurd xwe ji tekoşînek dirêj bi Înglîzyare amade bikin her weha divê nuha tevaya Kurdan bi teybet hukumet herêmê û PDKI piştgirî bidin YNK, PDK divê bibe navbênçî navbêra terefên nava YNK ku bighên hev û YNK disa bi serxweve were ji bo herêma Silêmaníyê ji dest Kurdan neçe, li pêşya kurda talûkak mezin heye Kurd divê wek millet û bi hişmendiyek millî tevbigerin an na Kurd dikarin tiştên mezin wenda bikin. Divê bê zanîn bi hemû kêmayèn xwe ve YNK hêzeke niştimanperwere bi sedan şehîd di ber rizgarîya Kurdistanê dane, YNK zeîf bibe PDKI zeîf dibe, herdû hêz zeîf bibin Kurd zeîf dibin û wê herêma Silêmanî ji kontrola Kurdan derkeve. Kuştina serokê istixbarata YNK Serdemê derbasbûyî, perçakî vê projêye.

Divê hukûmet guh bidin daxwazê xwendevana û hemwelatîya yê rewa, rewşa wan baş bikin û medya Kurdî bi kontrpropaganda nehêle gencên kurd manîpule bibin.Her weha divê hukûmeta herêma Kurdistanê bi tu awayî siyaseteke sist ne meşîne ,bi qasî serê derzîyê helwestek sist an zeif rê bidin wê têk biçin. Tecrûbê demên berê ku welatên ” şoreşê rengînî” lê çê bûne ji mere vêya dide diyar kirin.P.S. sistema perwerdeyê ya herêma Kurdistanê hewcedarîyek reformên bingehîye, ji destpêkê de sistemek ne rast ava bû, li hemû welatan hukûmet granîyê dide ser pêşketina perwerdeya bi zimanê millî paşê rê ji perwedeya bi zimanê biyanî re vedikin.

Li Kurdistanê belovajî vê kirin. Giranî dan perwerdeya bi zimanê biyanî û perwerdeya bi zimmanê milli îhmal kirin. Milletê Kurd xwest ji perwedeya bi zimanê Erebî rizgar bibin ku bikaribi bi zimanê xwe yê milli perwerde bibin, lê Hukumeta herêmê çi kir piştî Azadîyê li şûna zimanê Erebî giranî dan zimanê din yê biyanî (başe heger biyanî be înglîzî an zimanekî din ev ji wek Erebî biyanî ne) û perwerda Kurdî Îhmal kirin. Hemû kesê xwedî îmkan zarokên xwe şandin universîten bi zimanê biyani û ji zarokên xelkê re universîtê bi Kurdî ku hukumetê piştguh kir hişt, ev ne razîbûna xwendevana perçakî vê bê edaletîyê ye û vê şaşîtîyê ye. Ev demekê kar dikim ku li ser sîstema perwerdeyê li herêma Kurdistanê binivîsim. Hêvîdarim nêzîk xelas dikim.