Cihê ku ava nemiriyê lê diherike…! Şikeftên Bîrkleynê

Şikeftên Bîrkleynê yên Licê yên ku di efsane û pirtûkên pîroz de li navçeya Licê ya Diyarbekirê tên binavkirin, kesên ku vê derê dibînin bi dîrok û xwezaya wê matmayî dihêle. Birkleyn a ku di demên kevnare de wekî ‘cihê ku cîhan lê diqede’ û di pirtûkên pîroz de jî ‘cihê ku ava nemiriyê lê diherike’ dihat binavkirin, ji ber ku lêkolînek berfireh nehatiye kirin, avahiya xwe ya nepenî diparêze.

Şikeftên Bîrkleynê di nav tixûbên Gundê Korxa de ye û bi qasî 25 km dûrî navçeya Licê ya Amedê ye. Çemê Dîbniyê ku yek ji şaxên rojhilatê çemê Dîcleyê ye, ji şikefteke bi avahiyeke karstîk dikeve hundir û ji şaxê din jî derdikeve. Navê van şikeftên ku di nav gel de bi navê Birkleyn di Envantera Şikeftên de jî jêre “İskender-i Birklin” tê gotin e.

Di heman demê de nivîs û rolyefên padîşahên Asûrî jî di şikeftê de derdikevin pêş. Li gorî efsaneya ku di nav gel de tê gotin lê li ser tu belgeyên dîrokî ne; Êrîşî Faris û B.Z. Serdarê Makedonî yê navdar Îskenderê Makedonî ku di navbera salên 356-323 de jiyaye, bi artêşa xwe ya ji 15 hezar kesî re demekê li vir maye.

Ava Bîrkleynê ku di efsaneyan de behsa wê tê kirin û wekî ‘ava nemiriyê’ tê binavkirin jî yek ji du çavkaniyên sereke yên çemê Dîcleyê ye. Ev av piştî ku di tuneleka xwezayî ya binê erdê re derbas dibe dîsa tê ser rûyê erdê. Ev cihê ku ava Birkleyn lê winda dibe, wekî “cihê ku cîhan lê diqede” bûye efsane.

Ji bo vê şikefta bêhempa ya ku havînê bi daxwaza zêde ya ziyaretvanên Çewlik û Diyarbekirê re dibe wek bingehek geştiyariyê jî.