8 pirtûkên nû ji Enstîtuya Kelepûrê Kurdî

Enstîtuya Kelepûrê Kurdî ku kar û barê xwe li başûrê Kurdistanê digêre, 8 pirtûkên nû çap kirin ku li ser folklor û kelepûrê kurdî ne. Yek ji van berheman ku li ser xwarinên kurdî ye, pirtûka pêşîn ya enstîtuyê ye ku bi zimanê îngîlîze tê belavkirin. Pirtûkên dî jî bi çar zaravayên kurdî, kurmanciya jorîn û jêrîn, kirdkî (zazakî) û kelhûrî ne ku bi tîpên erebî û latînî li ser erkê Dezgeha Aras hatine çapkirin. Ciyê gotinê ye,  bi van 8 pirtûkan ku di dawiya sala 2009ê de bo çapê hatibûn şandin, hejmara pirtûkên Enstîtuya Kelepûrê Kurdî gihîşt sedî.

Zargotina Kurda – Gotinêt Mezinan
Berhevkirin û Amadekirin: Ordîxanê Celîl û Celîlê Celîl
Veguhartin ji tîpên latînî: Prof. Bedirxan Sindî

Enstîtuya Kelepûrê Kurdî – Dihok, Hewlêr, Çapxaneya Aras, 2009, 182 rûpel, 17x24cm, Kurdî/Kurmancî, Bi tîpên Erebî, 1000 heb
Ev pirtûk ku ji sê beşan pêk tê, du beş jê 1650 gotinên pêşiyan bi xwe ve digirin ku 1150 bi kurmanciya jorîn û 500 jî bi kurmanciya jêrîn in. Beşa sêyem jî ji çîrokên birek gotinên pêşiyan pêk tê. Amadekaran pêşgotineke têr û tijî bo pirtûkê nivîsiye û tê da qala taybetî  û naveroka gotinên pêşiyan yên kurdî kiriye û her weha amaje bi wan berhem û xebatan kiriye ku heta wê gavê di vî warî de hatine kirine. Ciyê gotinê ye, ev pirtûk cara pêşîn di sala 1972ê de li Moskovayê bi tîpên latînî hatiye çapkirin.

Arwûnçî û Lûy / Sonikî Çoligî   
Arêkerdox: Seyîdxan Kurij
Enstîtuya Kelepûrê Kurdî – Dihok, Hewlêr, Çapxaneya Aras, 2009, 223 rûpel, 17x24cm, Kurdî/Kirdkî, Bi tîpên Latînî, 1000 heb
Ev pirtûka hanê ku bi zaravayê kirdkî (zazakî) ye,  39 çîrok û 28 pêkenokên devera Çewlik (Bîngol) bi xwe ve digire ku dikeve bakurê Kurdistanê. Berhevkarê çîrokan Seyîdxan Kurij, nivîsarek bi navê “Tayê Xususîyetî Fekî Çolîgî” nivîsiye ku tê de qala taybetiyên kirdkiya Çewlikê û cudahiyên wê ji binzaravayên dî yên kirdkî kiriye. Wekî dî tevî jiyannameya goyendeyan, ferhengokek jî di pirtûkê de cih digire ku peyvên taybet bi Çewlikê tê da hatine ravekirin.
Hêjayî gotinê ye ev pirtûk, berhema duyem e ku li başûrê Kurdistanê bi zaravayê kirdkî tê çapkirin ku ya yekem jî her ji aliyê Enstîtuya Kelepûrê Kurdî ve hatibû çapkirin bi navê Guldesteyek ji Çîrokên Diyarbekirê ku ji aliyê Roşan Lezgîn ve hatibû amadekirin.  

Kurdish Cookbook / Over 252 pages of recipes of Kurdish Cuisines From Greater Kurdistan
Collected by: Louisa Attar

Enstîtuya Kelepûrê Kurdî – Silêmanî, Hewlêr, Çapxaneya Aras, 2009, 252 rûpel, 17x24cm, Îngîlîzî, 1000 heb
Ev pirtûk ku bi zimanê îngîlîzî ye, bi kaxiza art û rengîn hatiye çapkirin û çendîn xwarinên kurdî yên çar parçeyên Kurdistanê dihewîne ku bi wêneyan bi awayekî hûrgilî hatine ravekirin. Hêjayî gotinê ev pirtûka pêşîn ku di vî warî de li başûrê Kurdistanê bi zimanê îngîlîzî hatiye çapkirin.

Dîtin Hizarê
Berhevkar: Mehdî Bamernî

Enstîtuya Kelepûrê Kurdî – Dihok, Hewlêr, Çapxaneya Aras, 2009, 131 rûpel, 17x24cm, Kurdî/Kurmancî, Bi tîpên Erebî, 1000 heb
Pirtûk 15 çîrok û serpêhatiyên folklorîk bi xwe ve digire ku ji devera Bamernî, Doskî, Rêkanî û Şêladizê hatine berhevkirin ku dikevin başûrê Kurdistanê.

Zerîne û Sîmîne / Dûrik û Lorî – Bergê Sêyem
Berhevkar:Abbas Celîlyan

Enstîtuya Kelepûrê Kurdî – Silêmanî, Hewlêr, Çapxaneya Aras, 2009, 171 rûpel, 17x24cm, Kurdî/Kelhurî, Bi tîpên Erebî-Latînî, 1000 heb
Di vê pirtûkê de dûrikên çar-rêzî û loriyên herêma Kirmaşan hene ku bi tîpên erebî û latînî hatine nivîsîn û her weha bi kurmanciya jêrîn perawêz jê ra hatine danîn. Her wekî dî Cdyek jî pê ra ye ku dûrik û lorîk tê da hatine xwendin. Hêjayî gotinê ye, her ji aliyê Enstîtuya Kelepûrê Kurdî ve di sala 2009ê de du bergê pêşîn yên kitêbê hatibûn belavkirin ku li ser gotinên pêşiyan û mamikan bûn.

Zerîne û Sîmîne / Giyayên Dermanî û Hin Bîr û Baweriyên Kurdewarî li Herêma Kirmaşan – Bergê Çarem
Berhevkar: Abbas Celîlyan

Enstîtuya Kelepûrê Kurdî – Silêmanî, Hewlêr, Çapxaneya Aras, 2009, 172 rûpel, 17x24cm, Kurdî/Soranî, Bi tîpên Erebî, 1000 heb

Ev berhema hanê hin nexweşiyên mirov û giyanweran û dermanên giyayî bi xwe ve digire ku jê pê ve tê da behsa hin rewişt û tîtalên Kirmaşanê jî tê kirin.

Efsaneyli Wilati Medya (Efsaneyên Welatê Medya)
Berhevkar: Secad Cehanferd

Enstîtuya Kelepûrê Kurdî – Silêmanî, Hewlêr, Çapxaneya Aras, 2009, 204 rûpel, 17x24cm, Kurdî/Kelhurî, Bi tîpên Erebî, 1000 heb
Di vê berhemê de ku bi zaravayê Kelhurî ye, 13 çîrokên folklorîk yên herêma Kirmaşan wekî deverên Şahabad û Gîyelan cih digirin ku bi awayekî zanistî hatine berhevkirin û şîrovekirin.  Ciyê gotinê ye ev kitêba şeşem e ku Enstîtuya Kelepûrê Kurdî bi zaravayê kelhurî belav dike.

Dermansazî Folklorîk Le Deverî Kerkûk – Berhevkirin û Şîrovekirin: Herdewêl Kakeyî

Enstîtuya Kelepûrê Kurdî – Kerkûk, Hewlêr, Çapxaneya Aras, 2009, 410 rûpel, 17x24cm, Kurdî/Soranî, Bi tîpên Erebî, 1000 heb
Di vê pirtûkê de ku projeyeke şaxa Enstîtuya Kelepûrê Kurdî ya Kerkûkê ye, behsa çendîn babetên nexweşiyên mirov û ajelan hatiye kirin ku her di mêj de bi awayekî gelêrî hatine çareserkirin. Di dawiya pirtûkê jî wêneyê dehan gil û giyayan bi awayekî rengîn hatiye çapkirin.
Enstîtuya Kelepûrê Kurdî ku li Silêmanî, Dihok û Kerkûkê şaxên wê hene, di sala 2003an de li Silêmaniyê hate damezrandin. Wê heta niha bi çar şêwezarên kurdî/kurmanciya jêrîn û jorîn, kirdkî û kelhurî 100 pirtûk belav kirin ku li ser folklor û kelepûrê kurdî ne. Her weha 20 berhemên muzîkî yên dengîn û dîmenî belav kirine ku ji bilî muzîka kurdan, muzîka ereb, turkman, kild û aşûriyan jî bi xwe ve digire. Jê pê ve wê li ser qereçiyên Kurdistanê, benîştê kurdî yê li devera Pişder, koçerên Qendîlê û masîgiriya li devera Qeladizê, devera Guliyan, Govendên Çelê û Berwarî Bala, Qale Mere belgefîlm durist kirine.
Bedirxan Mukriyanî/Silêmanî
Bo têkilîdanînê:
Email: [email protected] / [email protected]