Aliyên Iraqî amadekariyên destwerdana di nakokiya Îran-Îsraîlê de dikin: “Yekbûna qadan” vebijarkek e.
Serokên aliyên Iraqî ji rojnameya An-Nahar re eşkere kirin ku “berxwedan helwestek yekgirtî dinirxîne” derbarê binpêkirinên Îsraîlê de, û îşaret bi îhtîmala ji nû ve aktîvkirina vebijarka “yekbûna qadan”, ligel “senaryoyên din” dikin di rojeva gotubêjan de.
Her ku şerê di navbera Îran û Îsraîlê de gur dibe, komên çekdar ên li Iraqê hişyarî dan ku dibe ku ew rasterast tevlî pevçûnê bibin “eger balafirên Îsraîlê qada hewayî ya Iraqê binpê bikin”, di nav tohmetên ku hikûmet tedbîrên bi bandor nagire û bi dayîna daxuyaniyên şermezarkirinê razî ye.
Hejmarek ji rêberên di nav van komên de ji An-Nahar re eşkere kirin ku “berxwedan helwestek yekgirtî a nirxandinê ye” derbarê binpêkirinên Îsraîlê de, û îşaret bi îhtîmala ji nû ve aktîvkirina vebijarka “yekîtiya qadan”, digel “senaryoyên din” jî datînin li ser maseyê.
Berevajî vê, derdorên parlemanî xwesteka xwe ya dûrxistina Iraqê ji vê pevçûnê, di bin dirûşmeya “welat nikare bêtir êşan tehemûl bike” de, nîşan didin.
Amadebûna ji bo Têkiliyê
Tevgera el-Nuceba, yek ji komên çekdar ên herî girîng ên Iraqê, gef xwar ku eger balafirên Îsraîlê qada hewayî ya Iraqê binpê bikin, ew ê tevlî şerê di navbera Îran û Îsraîlê de bibe.
Di daxuyaniyekê de ji bo An-Nahar, Fîras el-Yasser, endamê konseya siyasî ya tevgerê, bang li hikûmeta Iraqê kir ku “tedbîrên rastîn bigire, ne tenê daxuyaniyên şermezarkirinê.” Wî îdia kir ku Îsraîlê “çira kesk wergirtiye ku axa Îranê bi rêya qada hewayî ya Iraqê bombebaran bike.”
El-Yasser got ku “Peymana Çarçoveya Stratejîk a navdar êdî nirxê wê tune ye, ji ber ku divê Amerîka qada hewayî ya Iraqê biparêze, ne ku destûrê bide binpêkirina wê.” Wî destnîşan kir ku “di serdema pêş de dê helwestên nû ji berxwedanê li hember hebûna Amerîkî bibînin.”
Wî got ku “komên berxwedanê çend senaryoyan dixwînin,” ku li gorî “xwendina wan a rewşê, serbixwe ji helwesta Komara Îslamî ya Îranê, hatine destnîşankirin. Em bi dagirkeriyekê re rû bi rû ne, ku yek ji encamên wê qelsbûna Iraqê ye.” Ew îdia dike ku “destwerdana Dewletên Yekbûyî yên Amerîkayê di şerê berdewam de dê hemû baregehên wê yên li Iraqê bike hedefa çekên wan aliyan,” û tekez dike: “Top digere, û her tişt tê çaverêkirin. Daxuyaniya Keta’ib Hizbullah eşkere kir ku her destwerdana Dewletên Yekbûyî yên Amerîkayê dê bi destwerdana komên Berxwedana Îslamî ya Iraqê re rû bi rû bimîne.”
Keta’ib Hizbullah gef xwaribû ku eger Washington rasterast destwerdanê şerê di navbera Îsraîl û Îranê de bike, dê hemû berjewendiyên Dewletên Yekbûyî yên Amerîkayê li herêmê bike hedef.
Sekreterê Giştî yê komê, Ebû Husên el-Hemîdawî, di daxuyaniyekê de got, “Em tevgera artêşa Dewletên Yekbûyî yên Amerîkayê li herêmê dişopînin, û eger ew destwerdanê bike, em ê bêyî dudilî rasterast li dijî berjewendî û baregehên wê tevbigerin.”
Li benda talîmatan e...
Di heman çarçoveyê de, Taher el-Ebadî, cîgirê sekreterê giştî yê tevgera Loyal Ensar Allah, dema ku ber bi baregeheke ewlehiyê ya nêzîkî sînorê Iraq-Sûriyê ve diçû, ji An-Nahar re got ku wî hîn tu talîmatên fermî negirtiye.
Lêbelê, wî îşaret kir ku “vegera aliyên berxwedanê bo yekîtiyê li qadên şer mimkun û nêzîk e, ji ber binpêkirinên berdewam ên qada hewayî ya Iraqê û piştgiriya Amerîkî ji bo Îsraîlê.”
Wekî piştrastkirinek din, analîstê siyasî Ebas el-Erdawî, ku nêzîkî aliyên Iraqî ye, bawer dike ku îhtîmal e ku ew beşdarî şerê Îran-Îsraîlê bibin “eger Dewletên Yekbûyî rasterast mudaxele bike” ji bo piştgiriya Îsraîlê.
El-Erdawî di daxuyaniyekê de ji bo An-Nahar zêde kir ku “Komîteya Kordînasyona Berxwedanê biryarek kolektîf girtiye da ku helwesta xwe yek bike û hikûmeta Iraqê jê agahdar bike. Ev biryar amadekariya tevahî ji bo her rewşek awarte vedihewîne, nemaze heke baregehên Amerîkî li Iraqê ji bo êrîşkirina li ser Îranê werin bikar anîn, an jî heke qada hewayî ya Iraqê ji bo lêdana Îranê berdewam bike.” Ew destnîşan dike ku “ev alî dikarin roleke sereke bilîzin di pêşîgirtina li bikaranîna qada erdnîgarî ya Iraqê de ji bo zextkirina li ser Komara Îslamî û xizmetkirina Îsraîlê, çi bi rêya derbasbûna balafir an dronan, çi jî bi rêya piştgirîkirin û fînansekirina Mucahidîn-e Xelq ) ji bo pêkanîna operasyonên sabotajê di hundirê Îranê de.”
Sîstema Parastinê Qels e
Di parlemanê de, parlamenter Mihemed el-Şemmarî, endamê Komîteya Ewlehî û Parastinê, dibêje ku “dûrxistina aliyên berxwedanê ji pevçûna heyî hikûmeteke bihêz hewce dike ku bikaribe Iraqê ji her şerî bêbandor bike.” Ew îdia dike ku hikûmeta el-Sûdanî “li ser mijaran kontrol nake, û rewşa Iraqê, hem ji hundir û hem jî ji derve, pir tevlihev e.”
Şemerî di daxuyaniyekê de ji bo El-Nahar zêde dike ku “Iraq ne xwediyê hêzek astengker e li dijî êrîşên Îsraîlê yên li ser Îranê ji ber ku pergaleke çekên pêşketî tune ye.” Ew destnîşan dike ku “radarên Iraqê nikarin heta mûşekên Îsraîlê jî tespît bikin,” bi îşaret bi kevnbûna şiyanên parastina hewayî ya welêt dike.
Ew wiha berdewam dike: “Ji bo hikûmeta Iraqê vebijarka herî baş ew e ku di nakokiya Îran-Amerîkî de rola navbeynkar bilîze û piştgirîya destpêşxeriyên danûstandinê yên ku ji hêla Sultanetiya Omanê ve têne piştgirî kirin bike.”
Jêder: Al Nahar
Ji Erebî wegera Kurdî:Rojevakurd
