Nivîsar

Qûrbanê nû yê İmparatoriya Rûsyayê û Împeratoriya ABD, Ûkrayna ye…

Piştî mijara Ûkraynayê, bi sîstematîk derket holê ku Şerê Sar yê Nû hatiye rojevê. Êdî dinya ne sîstemeke hevbeş û qampeke yekbeş e. Dinya çend qempî û qûrûbî ye.

Îbrahîm GUÇLU

([email protected])

Piştî Şerê Cîhanî ya 2emîn li dinyayê sîstemeke nû ava bû û dinya jinûve hat parve kirin.  Vê yekê jî derxist holê ku sedema şerê cîhanî parvekirina dinyayê ye.

Dinyaya nû bû du sîstemên cûda û bi her awayî ji hevûdu dûr bûn. Sîstemek,kapîtalîst bû. Sîstema duyemîn jî, sîstema sosyalîst bû.  Pêşengiya qampa rojava û kapîtalîst ji aliyê Emerîka ve hat kirin. Pêşengiya sîstema sosyalîst, ji aliyê Yekîtiya Sovyetan de hat kirin.

Ev parvebûna dinyayê û du sîstemên cûda bû sedem ku şerekî nû di navbeyna dû sîsteman de bê domandin. Navê vî şerî, wek “Şerê Sar” ket lîteratura siyasî û leşkerî. Herdu sîsteman jî, ji bona ku sînorên xwe fireh bikin, ev Şerê Sar domandin. Loma jî di nav dewletên ku di bina bandorê hevûdu de xebata xwe domandin.

Sîstema sosyalîst, miletên bindest bi kar anîn. Sîstema kapîtalîst di nav welatên sosyalîst de ji bona guhertin pêk bên, xebata xwe meşandin. Ji bona ku qewimandin bi giştî bên şirove kirin, gelek bi hêsanî tê dîtin ku sîstema sosyalîst zêdetir sînorên xwe fireh kir û gelek welatên din encama şerê neteweyî kir dewlet,  li wan dewletan bandor û dagirkeriya xwe domand. Lê bi dewletên kolonyalîst ya Iraqê û Sûriyeyê re jî hevalbendî kir.  Di dema Lenîn de jî, ji Dewleta Tirk re hevaltî kirin û ji bona ku Tevgerên Neteweyî yên Kurdistanê û serhildanên Kurdistanê şikandin û ji qetlîama neteweya kurd temaşa kirin û çavên xwe jê re girtin.

Emerîka û Îngilîzan û Ewrûpayê jî li hemberî sîstema sosyalîst bi gelek cûra stratejiyan xwe xurt kirin û sînorê xwe fireh kirin.

Di encamê de sîstema kapîtalîst li hemberî sîstema sosyalîst serkeftî bû. Sîstema sosyalîst girêdayî rewşa xirab ya aborî û  siyasî û nedemokratîk têk çû. Lê divê bê qebûl kirin ku di têkçûn û rûxandina Sîstema Sosyalîst de rola Gorbaçov gelek mezin bû. Gorbaçov basîreteke mezin û berpirsiyariyeke gelek dîrokî anî cî. Encama helwesta Gorbaçov gelek neteweyan dewletên xwe yên serbixwe diyar kirin. Yûgoslavya bû 6 dewletên neteweyî û li Yekîtiya Sovyetan 16 dewletên netewî ava bûn. Romanya, Polonya, Çekoslovakya, Litvanya, Letonya, Estonya bûn dewletên serbixwe û ji bin bandora împeratoriya emperyal ya çep ya Yekîtiya Sovyetan derketin. Perçebûna dewleta Elmanya ji holê bûn, dewletên serbixwe û ji bin bandora împeratoriya emperyal ya çep ya Yekîtiya Sovyetan derketin. Perçebûna dewleta Elmanya ji holê rabû û bû yek dewlet û yekîtiya xwe ava kir.

Ev yeka ji bona împaratoriya Rûsyayê bû darbeyeke mezin. Lê împeratoriya Rûsyayê ji bona ku hêza xwe ya berê qezenç bike li derfetan geriya. Bi taybetî jî ev tevgerandina di dema Pûtîn de ev xebata xûrttir bû. Rastî jî di nav pêvajoyê de împeratoriya Rûsyayê gelek gav avêtin.Li ûriyeyê rewşa xwee xurt kir. Li Gurcîstanê de serjketftî bû. Dema ku Gurcîstanê û Ûkraynayê xwestin ku bibin endamê NATOyê îzin neda. Ev xebata ji bona xwe wek ewlewiya dewletê qebûl kir. Heger di dema xurtbûna Pûtîn de bûya ji bona Romanya, Polonyê ye, welatên Baltiqê jî îzin nedida ku bibin endamê NATOYê.

Dema ku Ûkrayna nêzikî Êmerîkayê û rojava bû û li wan welatan şoreşê pembe hatin rojevê, Rûsyayê pêşiya wan girt.

Qirim hat dagirkirin û îlxak kirin.

Di van rojên dawî de jî mijara Ûkraynayê bû mijareke girîng.

Piştî mijara Ûkraynayê, bi sîstematîk derket holê ku Şerê Sar yê Nû hatiye rojevê. Êdî dinya ne sîstemeke hevbeş û qampeke yekbeş e. Dinya çend qempî û qûrûbî ye.

Qampa kapîtalîst û rojava xûrt e, lê qampên din, Rûsya û Çîn jî qampeke xûrt e. Gelek bi rehetî dikare li hemberî Qampa kapîtalîst li ber xwe bide û bi taybetî jî diyar bû ku li Ûkraynayê gelek xurt e Rûsya. Diyar bû ku ji bona ku Ûkrayna nebe endamê NATOyê Rûsya ji şerekî mezin re jî amade ye.

Loma jî dest bi amadekariyê kir. Bi sedhezaran leşkerên xwe li sînorê Ûkraynayê bi cî kir. Lê Emerîkayê û Îngîltereyê Rûsya taxrîk kir. Rûsya got ku tu planên me ya dagirkirin Ûkraynayê tûne ye. Wan got heye. Heta ew texrîka Emerîka û îngîltereyê û Dewletên din yên Ewrûpayêi serokkomarê Ûkraynayê eciz kir. Wî her dem bala wan kişand ku Rûsyayê texrîk nekin.

Lê ew texrîke wan bû sedem ku Rûsya serxwebûna du herêman nas bike. Hêza xwe leşkerî jî bişîne wan herêman.

Pûtin axivtinek ji neteweyên Federasyonê re kir. Li wir diyar kir ku ew tu wext îzin nadin ku Ûkrayna bibe endamê NATOyê. Di înterlanda Rusyayê ya berê de yanî di înterlanda Yekîtiya Sovyetan de  jî tu wext îzin nadin dewlet bibin endamên NATOYê.

Pûtîn diyar kir ku Ûkrayna Dewletek sûnî ye. Bi destê Lenîn çêbûye. Ükrayna malê wan e. Ûkrayna bûye bingeha Emerîka û hemû welatên kapîtalîst. Li Ûkraynayê li hemberî Rûsyayê xebata sixûrî heye. Loma Ûkrayna ji ji bona Rûsyayê mijareke ewlekariyê ye.

Loma ew dê îzin edin ku Ûkrayna bibe beregehaa Emerîka û hevalbendên wê li hemberî Rûsyayê.

Heta dikarim bibêjim ku Pûtin dema Yekîtiya Sovyetan wek stratejî pejirand.

Loma jî di 24ê Sibatê de li hemberî Ûkraynayê dest bi operasyona leşkerî ya dagirkerî kir. Hemû beregehên ewlekjarî ya Ûkraynayê bombabaran kir. Ew pêvajoya dom dike.

Her çiqas Rûsya dibêje ku armanca me ne ew e ku  em Ûkraynayê dagir bikin jî, ne rast e. Rûsyayê biryar daye ku Ûkraynayê dagir bike. Desthilatdarî û serokkomarê Ûkraynayê ciza bike. Girêdayî xwe hikûmetekê ava bike.

Li hemberî vê dagirkeriyê jî tiştekî leşkerî yên NATO bike jî tune ye.

Ez dikarim bibêjim ku şerê li holê, her çiqas şerê Rûsyayê û Ûkraynayê xuya dike jî; şer, şerê împaratoriya Emerîka û hevalbendên wê û Împeratoriya Rûsyayê ye.

Ûkrayna, qûrbanê wan e.

Ji bona Ûkraynayê neqehiyek e mezin di rojevê de ye. Welatê wan di bin xeteriya dagirkeriyê de ye.

Diyarbekîr, 25. 02. 20022

Back to top button