Kîjan bombeya Amerîkî têra xwe bihêz e ku stargehên atomî yên Îranê têk bibe?

Di nav çekên ku dikarin li tesîsên nukleerî yên di bin erdê yên Îranê bixin de, yek jî heye ku qet nehatiye bikar anîn û hîn ji bo Îsraîlê peyda nebûye.

Ev GBU-57A/B Massive Ordnance Penetrator (MOP) ya Amerîkî ye, ku bombeya herî mezin a cîhanê ya “bunker-penetrating” a ne-nukleerî ye.

Ev bombeya 13,600 kîloye ya bi rêberiya rast xwedî potansiyel e ku bigihîje kompleksên bin erdê yên wekî tesîsa dewlemendkirina uranyumê ya Fordo ya Îranê ku di çiyayekî kûr de veşartî ye.

Lêbelê, Dewletên Yekbûyî yên Amerîkayê heta niha red kiriye ku vê bombeyê radestî Îsraîlê bike.

Ji ber vê yekê ev çek bi rastî çi ye, dijwarîyên wê çi ne, û gelo ew bi rastî dikare were bikar anîn?

Li gorî hikûmeta Dewletên Yekbûyî yên Amerîkayê, GBU-57A/B “çekek penetrating a mezin e ku dikare bunker û tunelên kûr veşartî û xurtkirî bike armanc.”

Bombeya şeş metre dirêj dikare bigihîje kûrahiya bi qasî 61 metreyan, û bi avêtina gelek bombeyan li pey hev dikare bigihîje kûrtir.

MOP, ku ji hêla Boeing ve hatî çêkirin, qet di şer de nehatiye bikar anîn; ew tenê li Qada Testa Mûşekên White Sands li eyaleta New Mexico ya Dewletên Yekbûyî hatiye ceribandin.

Ev bombe ji “Dayika Hemî Bombeyan” (MOAB) ya 9,800 kîlogramî ku di sala 2017an de li Afganistanê hatî bikar anîn bihêztir e.

Paul Rogers, Profesor Emeritus ê Lêkolînên Aştiyê li Zanîngeha Bradford dibêje: “Hêza Hewayî ya Dewletên Yekbûyî gelek hewl da ku çekên ku bi mezinahiya wan dişibin MOAB-ê lê di hundurê laşek metalî ya pir hişk de barek teqîner heye biafirînin. Encam GBU-57A/B ye,”

Niha, tenê B-2 Spirit (bombebaranek veşartî, ku wekî “bombebarana veşartî” jî tê zanîn) ya ku li Dewletên Yekbûyî hatî çêkirin ji bo hilgirtina vê bombeyê hatîye mîheng kirin.

B-2, ku ji hêla Northrop Grumman ve hatî çêkirin, yek ji balafirên şer ên herî pêşkeftî yên Hêza Hewayî ya Dewletên Yekbûyî ye.

Ev balafir, ku kapasîteya wê ya hilgirtinê 18 hezar kiloye, bi serkeftî ji bo hilgirtina du bombeyên GBU-57A/B (bi tevahî nêzîkî 27 hezar û 200 kîlo) hate ceribandin.