Polîtîk

Dr. Frêdêric Tissot: Sarkozy weku her Serokêkî dîke pêşwazî le Serok Barzanî kird

 û ew peywendiye mêjuwiye dêrîney le nêwan her dû la da hebû peresendinêkî dîkey be xowe dî, lem bareyewe û bo baskirdin le giringî em yadaştnameye û giringî nawerokekey bo Herêmî Kurdistan û Fransa duwênê Dr. Frêdêric Tissot Konsolî Giştî Fransa le Kurdistan dîdarêkî le gel jimareyek le rojnamenûsanî dezgakanî rageyandinî Kurdistan saz da û amajey be giringtirîn xalekanî yadaşteke da ke debête hokarêk bo pêşkewtinî ziyatirî peywendî heme layen le nêwan Kurdistan û Fransa eme cîge le tîşk xistine ser giringî xudî serdanekey Serok Barzanî bo Fransa.

Rêzgirtin le destûrî Iraqî Federal

Le berayî dîdarekeda Konsolî Giştî Fransa le Kurdistan wêray be xêrhênanî bo rojnamenûsan nîşanî da duwayîn serdanî Serokî Kurdistan be Fransa serdanêkî giring bû be taybetî ke tiyay da wêray alakanî Iraq û Fransa alay Kurdistan û Yekêtî Ewrûpaş heldran emeş dananêkî rast û diruste be Herêmî Kurdistanî Iraq weku qewareyekî federalî û destûrî Iraq ke le xoy da rêzgirtine le destûrî Iraqî Federal.

Dîdarêkî dostane le nêwan Serok Barzanî û Sarkozy

Dr. Tissot nîşanî da ew dîdarey Serok Barzanî û Serok Sarkozy le Koşkî Elisse kokirdewe le Parîs dîdarêkî her wa sana nebû ke tenha protokolî dîplomasî be ser da zal bêt belku dîdarêkî germî dostane bû emeş selmênerî germ û gurî û dostayetî nêwan Kurdistan û Fransaye her weha nîşanî da ber le wey Serok Barzanî dawa le Sarkozy bikat serdanî Kurdistan bikat xoy em arezuwey hebû û gutî: Serok Sarkozy pêşwaziyekî germî le Serok Barzanî kird le Koşkî Elisse emeş rûdawêkî mêjuwî bû, Serok Barzanî Serokî qewareyekî destûrî Iraqeke Herêmî Kurdistane Serok Sarkozy bew sîfete weku her Serokêkî dîke pêşwazî le berêziyan kird her weha berêziyan kesayetiyekî diyar û berçawî Iraqe, dîdareke zor germ û guru dostane bû dûr bû le sardî protokolî dîplomasî boye Serok Sarkozy arezuwî xoy be serdanî Kurdistan nîşanda û Serok Barzanîş xoşhalî xoy bew serdane nîşanda û daway lê kird bibête mîwanî Kurdistan.

Tissot nîşanî da hîç katêkî diyarî kiraw niye bo serdanî Sarkozy bo Kurdistan belam Serok Sarkozy ke qiseyekî kird cêbecêyî dekat û pêwey pabende.

Giringî yadaştnamey giştgîrî nêwan Kurdistan û Fransa

Dr. Frêdêric tîşkî xiste ser ew yadaştname giştgîrey le nêwan Herêmî Kurdistan û Fransa îmza kira û amajey beweda her zû dest be cêbecêkirdinî çend birgew babetêkî em yadaştnameye kira pêştirîş zor şitîşî cêbecê kirabûn û le ayîndeş da şitî ziyatir cêbecê dekirêt her weha gutî: Ew yaddaştnameye niyaznameyeke le nêwan ême û Kurdistan bo niyazî ême le karkirdin le Herêmî Kurdistan bo yarmetîdanî ew herême kesalanêke dostayetîkey dêrîn êmey kokirdotewe û rêgayekman bo karkirdinî hawbeşman pê nîşan dedat bêgumanîş pêştir le gel Hikûmetî Iraq rêkketnnameyek îmza kirawe em yadaştnameyeş beşêke lew rêkkewtinnameye we hîç ladanêkî destûrî tiyada niye û pêştirîş be Wezaretî Derewey Iraq da hatuwe, le hemûşî giringtir eweye ke be zimanî Kurdî nûsrawe wek deşzanîn zimanî Kurdî zimanêkî fermî destûrî Iraqe û zimanî xelkî em Herêmeye û wek bawîşe katêk demanewê nameyek bo dostêk binêrîn ke niyazî xomanî pê rabigeyenîn ewa be zimanî ew deynûsîn. Ême le Parîs pîrozbayîman le Serok Barzanî kird û Serok Barzanîş supasî ew destûrey Iraqî kird ke rêgey be îmza kirdinî em niyaznameyey dawe emeş dewlemendiyeke bo Iraq ke destûrî lem corey hebêt be şêweyek Herêmekan welat bitwanin yadaştnamey lem core îmza biken.

Pabendî tewan be cêbecêkirdinî yadaştname giştgîreke

Egerçî le serdemî Jak Shîrakî Serokî pêşuwî Fransa em welate nebuwe beşêk le rûxandinî Seddam emeş be boçûnî Dr. Tissot be hoy lawazî biyanû pasawî Emerîka derbarey hebûnî çekî kokuj û rêgenedan be pişkneranî nêwdewletî be cêbecêkirdinî karekanî xoyan boye Fransa pêyî wabû hîç pasawêkî yasayî bo em şere niye belam be qisey Tissot eme watay ewe niye Seddam Husên dîktator nebû, le welamî pirsiyarêkî xebatîş le barey ayîndey peywendî nêwan Kurdistan û Fransa û çarenûsî yadaştnameke le egerî nemanî hukmî Sarkozy Tissot nîşanî da ew natwanî pêşbînî ayînde bikat belam Hikûmetî Fransa danî be şêwazî hukmî Federalî Iraq nawe û le ser em binemaye kar le gel Iraq da dekat.

Her weha gutî: Em destûre destûrî hemû Iraqe ke dengiyan pêdawe û yekêke le hokarekanî nemanî giriftekanî Iraq, minîş dûpatî dekemewe em niyaznameyey îmzakirawe le ser binemay em destûre buwe û min hîç biyanuwêk nabînim bo paşgezbûnewey Fransa lem niyaznameye çunke siyasetî Hikûmet nagordrêt eger kesekanîş gordran.

Her weha nîşanîşî da cêbecêkirdinî ew yadaştinameye karêkî heme layeney le nêwan Hikûmetî Herêmî Kurdistan û Hikûmetî Fransa heye û be yek kes û yek layen cêbecê nakirêt.

Pitewtirbûnî peywendî le gel Ewrûpa

Le gel ewey dewletanî Ewrûpa duway rûxanî rejîm dewletanî Ewrûpayî xoyan le Iraq dûre perêz dekirdewe belam êsta wa xerîke ew peywendiye pitewtir debêtewe be taybetî duway dîdarî nêwan Serok Barzanî û Sarkozy ke buwe mayey xoşhalî û giringîdanî Serok û berpirsanî balay dewletanî Ewrûpa aşkiraşî kird le dîdarî le gel Konsolekanî dîkey welatanî Ewrûpa cext le ser giringî lem serdane kirawetewe her weha gutî: Be hebûnî Konsolxanew nimayîndeyî dîplomasî çendîn welatî Ewrûpayî boman derdekewêt em dewletane qena’etiyan be seqamgîrî û aramî Herêmî Kurdistan hatuwe û Fransaş weku dewletêkî giringî Ewrûpa detwanê em role bibînêt bo be hêzkirdinî peywendî nêwan Kurdistan û Ewrûpa wek deşzanîn Kurdistan hêzêkî siyasî wabûrî giringe le Iraq be hebûnî 60 perlemantar û hebûnî twanay aborî girîng û gewre û siyasetêkî hekîmane, ême le ser prensîpêkî rast û dirust mamele le gel Kurdistan dekeyn.

Ciyawazî gewrey barudox le nêwan duwênê û emro da

Tissot neyşardewe ke ewîş hawşêwey Kouchnerî Wezîrî Derewey Fransa maweyekî zor bû çawerwanî derfetêkî lem core bû her weha dûpatî kirdewe xoşhaliyekî zor le dilî ew daye be hebûnî Kurd be şêweyekî fermî le Elisse û gutî: Katêk alay Kurdistanim le Koşkî Elisse da bînî hemû ew kesanem hatewe yad ke şehîdbûn yan eşkence diran û kesukariyan le destda û mergî mindal û xizm û kesaniyan bînî em xebateş bo ewe kira ke em alaye bem şêweye binasrêt, emeye pênasey ala ke wa be asanî dirust nabêt û be asanî le ser astî berz da naşekêtewe, em alaye wata xebat û xwênî rolekanî em geleye bêguman ew şitaneş ke basim lêwe kirdin le yad nakirên, serdemanêk dewlemend û hejar xwêniyan bo serberzî ew wilate rişt.

Hebûnî peywendî be hêzî kultûrî

Tissot amajey beweda asan û pêwîste le nêw yadaştnameyek da bas û amaje be biwarî biznis û bazirganî bikirêt û bendekanî bixirêne rû belam peywendî kultûrî pêwîstî be nûsîn û dokumêntkirdin niye be nimûney hebûnî konferansî kultûrî û ahengî muzîkî Kurdî – Fransî û derçûnî rojnameyek be nawî (Lemond) be zimanî Fransî û Kurdî û hebûnî zemaley xwêndin bo qutabiyanî Kurd le Fransa û hebûnî qutabxaney Fransî le Kurdistan û xulî pêşkewtû be zimanî Fransî le Kurdistan.

Her weha gutî: Ême lew yadaştnameye da basî hawkarî Kurdistanman kirduwe le biwarî şuwênewarnasî da, le Parîs Serok Barzanî û şandî yawerî serdanî mozexaney Loveriyan kird û le miyaney ew êware xwaney le ser şerefî Serok Barzanî rêkxirabû Kouchner şuwênewarnasêkî Fransî dawet kirdibû ke Serok Barzanî bo maweyekî zor guftugoy le gel da kird û emeş le xoy da hengawêke bo peywendiyekî pitew lem biwareda le mangî septemberî ayîndeş da senterêkî taybet bo biwarî zanistî mirovayetî dekirêtewe ke bêguman be lay hemûmanewe hebûnî ew biwarey peywendî behakey le milyarehan dolar ziyatire.

Sûd wergirtin le derfetî weberhênan

Konsolî Giştî Fransa nîşanî da Konsolxane rawêjkarî aborî heye karî aborî û bazirganî rêk dexat, raşîgeyand Serok Barzanî le Parîs çawî be çendîn serokî gewre kompanyakanî Fransa kewt û nîşanî da katêk proje îmza kirawekan cêbecêkiran aşkira debêt û dûpatîşî kirdewe Hikûmetî Fransa palpiştî maddî çendîn kompanyayî kirduwe bo karkirdin le Kurdistan ke yekêkiyan le Sorane projey awero û xawênkirdinewey aw cêbecê dekat cêbecê dekat.

Her weha aşkiraşî kird kompanyakanî Fransa le dilerawkê dabûn derbarey hatine nêw Kurdistan çunke şarezayiyan derbarey barudoxî Kurdistan nebû êsta ew kompaniyayane detwanin bêne Kurdistan û bêguman duway serdanî Serok Barzanî bo Parîs derfetî weberhênan bo kompanyakanî Fransa le bartir debin.

Giringîdan be projey kiştukalî

Tissot rûnîkirdewe Fransa giringî tewaw be projey kiştukalî dedat le Kurdistan be sûd wergirtin le corî xakekey û keş û heway le barî û nîşanî da Fransa deyewê astî kiştukalî Fransa weku caran bigerênêtewe katêk le biwarî yedegî danewêle da le pley yekem da bû her weha gutî: Ême nuwênerêk man debêt le Kurdistan ke nuwênerî 250 kompanyayî Fransiye ke le biwarî kiştukal da kar deken aşkiraşî kird ew nuwênere peywendî be peymangay hawbeşî Kurdî Fransî debêt ew nuwênereş le corî towî xwardemenî kiştukalî dekolêtewe emeş karêkî zor giringe bo Kurdistan û bo Fransa eme cîge le dabînkirdinî şarezayanî bi warî kiştukalî û meşq dan be karmendan û şarezayanî kiştukalî le Kurdistan da belam le hemuwî giringtir eweye xwastî awedankirdinewe le layen takî Kurdistaniyewe hebêt û xelkî Kurdistan xoyan kar biken çunke eger tenha Fransî û Emerîkayî û Ewrûpî kariyan kird Kurdistan namênêt, eger Pêşmerge nebuwaye Kurdistan nedegeyîşte ew barudoxey emro boye eger xelkî Kurdistan kar nekat hîç kesêk karî bo nakat be taybetî êsta ke rêjeyekî zorî mîwe û sewze le derewey Kurdistanewe dêt.

Xebat- Mihemed Zengene:

 

Back to top button