PWK: Jenosîda Dêrsimê xelekeke ji siyaseta tunekirina miletê Kurd e
Partiya Welatparêzên Kurdistanê (PWK) bi boneya salvegera komkujiya Dêrsimê peyamek belav kir û tê de ragihand ku “Jenosîda Dêrsimê, xelekeke ji siyaseta jiholêrakirina gelê Kurd e.”
Komara Tirkiyeyê li Dêrsima Bakurê Kurdistanê berî 88 salan komkujiyeke mezin kir û bi deh hezaran Kurd qir kirin.
Kurdan li Dêrsimê bi rêberiya Seyîd Riza dest bi şoreş û serhildanê kiribû.
Di ser Komkujiya Dêrsimê re ku biryara wê 4ê Gulana 1937an li Parlamentoya Tirkiyeyê hatibû dayîn 88 sal derbas bûn.
PWKyê bi daxuyaniyekê ev komkujiya li hemberî Kurdan bi bîr anî û şermezar kir.
Di daxuyaniya PWKyê de wiha hatiye gotin:
“Jeonsîda Dêrsimê, xelekeke ji sîyaseta jiholêrakirina miletê Kurd e.
Vê pêvajo sala 1921ê bi şikandina berxwedana Qoçgîriyê dest pê kir û di 1937-38an bi qirkirina gelê Dêrsimê berdewam kir.
“Hemû cih û warên berxwedanê hatin îmhakirin”
Wekî ku di biryarnameyê de hatîye gotin, hemû cih û warên berxwedana gelê Kurdistanê yek bi yek hatin îmhakirin.
Ji ber qirkirin û sûcên ku li hemberî gelê Dêrsimê û Kurdistanê kiriye, divê dewleta Tirkiyeyê doza lêborînê bike û li gorî vê rastêyê gavên pêwîst bavêje.
“Bila cihên gorên rêberên Kurdan bên eşkerekirin”
Wekî gava pêşî, dewleta Tirkiyeyê dikare bi eşkerekirina mezelên serok û rêberên tevgerên Kurdan Seyîd Riza, Şêx Seîd û yên din û Seîdê Nûrsî ku heta niha bi dizî girtiye, dest pê bike.
Di 88emîn salvegera destpêka jenosîda Dêrsimê de, em jenosîda Dêrsimê û hemû qirkirin û jenosîdên li hemberî gelê Kurdistanê pêk hatine protesto dikin û rûreş dikin.
Em hemû şehîd û pakrewanên Kurdistanê bi rêzdarî bi bîr tînin.
Xebat û têkoşîna wan dê riya xebat û têkoşîna miletê Kurd ya ji bo serxwebûn, azadî û demokrasîyê rohnî bike.”
Çi bûbû?
Roja 4ê Gulana 1937an bi destê desthilata wê demê ya Tirkiyeyê, CHPyê li Parlamentoya Tirkiyeyê biryara “Tevgera Sirgûnkirina Dêrsimê” (Tunceli Tenkil Harekâti) hat dayîn û di çarçoveya wê biryarê de Komkujiya Dêrsimê hat kirin.
Roja 4ê Gulanê wekî salvegera Komkujiya Dêrsimê tê qebûlkirin û her sal li bajarên Tirkiye, Bakurê Kurdistanê û Ewropayê çalakiyên bibîranînê tên kirin.
Li gorî amarên fermî, di Komkujiya Dêrsimê de ku heta dawiya sala 1938an berdewam kir 13 hezar û 160 Kurd hatin kuştin û 11 hezar 818 kes jî hatin sirgûnkirin.
Seyîd Riza û hejmarek kesayetên navdar ên Dêrsimê 15ê Çiriya Paşîn a 1937an li Xarpêtê hatin bidarvekirin lê hejmara kuştî, sirgûnî û gundên ku hatine wêrankirin ji amarên fermî gelekî zêdetir e.
