Atlantic Sentinel: "Dirustbûna dewleta Kurdî nêzîk bûye"
Malpera Atlantic Sentinel, li raporek de di derbarê Herêma Kurdistanê dibêje, li demên derbasbûyî de li ruyê geşbûnê ve Kurd bûne çîroka serkeftina herêmê. Berpirsekî Amerîka jî dibêje “Dirûstbûna dewleta Kurdistanê li holê daye”.
Tenê dû sal piştî vekişana hêzên Amerîka ji Iraqê, Kurd li herêmê de bûne çîroka serkeftin û pêşketina berdewam, ku li beşên dinê Iraqê sûnne û şî’e berdewam hewla ewedane ku hevdû lawaz bikin û kontrola Hikûmeta navendî bigrin destên xwe. Niha Kurd bi aramî berev geşbûnê ve zêdetir hengavan davêjin. Lê belê raste rast ji aliyê Amerîka ve nayên piştgîrî kirin.
Li sala 1991 de herêma dijîfirînê li ser rejîma berê yê Iraqê de hate pejirandin û paşê jî piştî azadiya Iraqê li 2003 de Kurdan karîn herêmekî aram û geş ji bo xwe dabimezrênin. Li vî warî de wan çendîn saziyan damezrandiye ku ji bo dirustbûna dewletê pêwîstin. Serhildana wê dewletê jî li paşarojê de li holê daye.
Kurd xwedî Parlemen û Hikûmet û Dezgeha Hewalgirî(Istixbaratî) û hêza serbaziya xwe ye, ew şerê eşîrî ya ku beşên dinê Iraqê girtiye, bi taybet jî piştî vekişana hêzên Amerîka, li geşnabê û şerek ku bi hemû awayekî ji Kurdistanê dûr bûye. Herêma Kurdistanê her wiha li rûyê aboriyê ve berev serbixweya tevahî hengavan davêje. Ew herêm bala kompanyayên cîhanê li aliyê xwe de rakêşaye. Bi taybetî Tirkiye û niha dikare bi wî welatî de neft bişîne.
Malîkî û Berpirsên Bexda ji wê yekê ditirsin ku Kurd berev serbixweya zêdetir hengavan davêjin û sûnne jî heman rêya Kurdan li ber digrin.
Li gor baweriya malperê kêşeya navbera Herêma Kurdistan û Bexda li ser Kerkûkê hê jî yek alî nebûye, ew malper dinivîse kêşe li ser bajareke ku bi neft hatiye dorpêçkirin, referanduma Kerkûkê jî berdewam tê paşxistin. Her wiha nivîsiye, Kurd dikarê destberdarê Kerkûkê bibê, lê belê zêdetirê Kurdan soz û evîna xwe li bajar ve girêdane.
Li beşekî dinê raporê de dibêje, Kurd kêmtir bi zimanê Erebî dizanin, ji bo wan zimanê Ingilîzî baştire û kirine bi zimanê xwe yê dûyem.
Malper li ser axaftina Steven A. Cook, Endamê Encûmena Peywendiyên Derveyê Amerîka bi mînak tîne ku gotiye “Ew hemû Kurdên ku min wan dîtiye, kesek ji wan xwe bi Iraqî qebul nakin”. Ew berpirs sedema wê jî ji bo vê malpere zelal kiriye û gotiye, ramanên kesekî xelkê Herêma Kurdistanê temamî cûdaye li gel kesekî xelkê Basra, ew dû kese tu demekî nabin wekî hev”.
Nivîskar raporê de dibêje Amerîka divê agahdarî siyaseta xwe bê li Iraqê, ji ber ku ew siyaseta niha peyrew dike, heta radeyek şaşe. Her wiha dibêje, ne Kurd û ne Malîkî naxwazin rûbirûyê hevdû bibin, lê belê endamê Encûmena Peywendiyên Derve yê karubarê rojhilata navîn li wê baweriyê daye “Dirustbûna dewleta Kurdî nêzîke û tişteke ku pêkhatina wê mîsogere”.
Bi baweriya Steven A. Cook eve bi temamî rû dide, ji ber ku Amerîka peywendî li gel Iraqê tenê nasîneke û Malîkî jî peywendiyên xwe li gel Îranê pêşxistiye, ji bo wê yekê ji aliyê Amerîka ve kêmtir girînge. Li vî warî de Amerîka ne amade ye bi navê Iraqê de dûbare dehan serbazên xwe bike qurbanî.
